У Год гістарычнай памяці і ў сувязі з прафесійным святам – Днём будаўніка для работнікаў дзяржаўнага прадпрыемства “Дзяржбудэкспертыза па г. Мінску” і членаў іх сем’яў 20 жніўня 2022 г. арганізавана экскурсійная паездка па месцах гістарычнай памяці і культурнай спадчыны Нарачанскага краю.
Аднымі з важных сведкаў гістарычных падзей з’яўляюцца касцёлы. Удзельнікі экскурсіі наведалі Касцёл Маці Божай Шкаплернай, пабудаваны ў 1754 годзе на невялікім узгорку ў маляўнічым месцы, недалёка ад возера Мястра ў г. Мядзел. Не гледзячы на багацце храмаў у Беларусі, падобная цэнтраваная архітэктурная кампазіцыя з’яўляецца рэдкасцю, чым і ўяўляе гісторыка-культурную каштоўнасць. Касцёл мае багатую гісторыю, ахопленую мноствам чутак, пра якую распавёў прадстаўнік манастыра кармелітаў, размешчанага на тэрыторыі касцёла.
Яшчэ адным з галоўных гістарычных сімвалаў Мядзельскага раёна з’яўляецца Мядзельская кальварыя або дарога крыжовая, якая з’яўляецца дакладнай копіяй хроснага шляху ў Іерусаліме. У 18 стагоддзі Мядзельская кальварыя ўваходзіла ў дзясятку самых шанаваных месцаў у Еўропе, пілігрымы імкнуліся прыехаць сюды. Комплекс уключае ўваходныя вароты Прабачэння і 14 капліц, кожная з якіх мае ўласны сюжэт.
Першая Сусветная і Вялікая Айчынная вайны таксама пакінулі незгладжальны след у гісторыі Нарачанскага краю.
У ходзе Першай сусветнай вайны ўпершыню нараўне з магутным агнястрэльнай, была прыменена зброя масавага знішчэння жывой сілы – хімічная зброя. У той час ужываліся такія атрутныя рэчывы, як хлор і фасген, гарчычны газ (іпрыт).
Найбольш актыўна германскія войскі прымянялі газавыя атакі супраць расійскіх воінскіх падраздзяленняў Заходняга фронту – пазіцыях на тэрыторыі Беларусі па лініі Паставы – Смаргонь – Баранавічы – Пінск.
22 верасня 2015 (па н. ст.) немцы прымянілі газавы напад на поўдзень ад возера Нарач супраць частак 2-й Сібірскай стралковай дывізіі. Выпушчаныя імі дзве хвалі задушлівых газаў праніклі далёка за лінію фронту па лініі вёсак Вузла – Брусы, у выніку якіх каля 2660 чалавек былі забітыя і пакалечаныя.
За гады Вялікай Айчыннай вайны знішчана каля 4 тысяч жыхароў Мядзельскага раёна, звыш 3 тысяч сагнана на катаржныя работы ў Германію, разбурана 68 населеных пунктаў, у тым ліку спалена дашчэнту 58 вёсак.
27 сакавіка 1944 года на беразе возера Нарач паблізу в. Пасынкі адбыўся жорсткі бой паміж партызанамі брыгады імя Варашылава і гітлераўцамі, якія з боку г. Паставы прарываліся на дапамогу акружанаму Мядзельскаму гарнізону. Вораг быў разгромлены, але партызаны панеслі вялікія страты.
У 1952 годзе на месцы бою быў устаноўлены помнік і прынята рашэнне кожны год у першую нядзелю ліпеня адзначаць тут Дзень вызвалення Беларусі. Да помніка вядзе драбінчасты каскад з 96 прыступак. Справа размешчаны 18 пастаментаў з назвамі партызанскіх брыгад і атрадаў, якія ваявалі на тэрыторыі былой Вілейскай вобласці.
З верхняй пляцоўкі помніка адкрываецца цудоўны від на жамчужыну Беларусі – самае вялікае возера ў рэспубліцы – возера Нарач.
Цяпер тэрыторыя Нарачанскага краю – нацыянальны парк. Гэта ўнікальная прыродная скарбніца і найбуйнейшы курортны рэгіён Беларусі.
Масу ўражанняў падарылі пешаходны шпацыр па беразе возера Белае, экскурсія па Аптэкарскім садзе. Удзельнікі праграмы змаглі атрымаць асалоду ад прыгажосці і няўлоўнай зачаравання Нарачанскага краю.
Падарожжа атрымалася цікавым і пазнавальным, работнікі прадпрыемства атрымалі шмат станоўчых эмоцый, а добрае надвор’е гэтаму толькі спрыяла.
